آخرین مطالب پيوندها
نويسندگان بزرگترین وبلاگ بچه های سمپادی کاشان فیزیک نور
فیزیک نور-مباحث نور فیزیک اول دبیرستان و ...
بیماریهای چشم مقدمهبینایی مهمترین حس آدمی است زیرا بیش از 80 درصد اطلاعاتی که از محیط اطراف حاصل میآوریم از راه چشم است. چشم انسان اندامی کروی به قطر 5/2 سانتیمتر است که بوسیله تعدادی رباط در حدقه استخوانی آویزان است. شش ماهیچه بیرونی حرکت کرده چشم را به عهده دارند غده اشکی بطور مرتب سطح جلویی چشم را مرطوب نگه میدارد اعصاب و رگهای خونی چشم و بافت چربی و بافت پیوندی قسمتهای دیگر حدقه چشم است پلکها روی چشم را میپوشانند و یک سیستم مجرایی بطور مداوم ترشحات غدد اشکی را به درون حفره بینی میریزد. برخی بیماریهای مهم چشم عبارتند از: گل مژه التهاب غده چربی کنار مژههای چشم است. برآمدگی قرمز دردناکی در کنار پلک ظاهر و به زودی به جوش چرکین تبدیل می شود. بسیاری از طریق تماس دست یا حوله آلوده با چشم حاصل می آید.ورم ملتحمهپرده پیوندی که سطح داخلی پلکها را فرا گرفته است ملتحمه نام دارد این پرده به علت عفونت یا در نتیجه حساسیت قرمز و متورم شده با خارش همراه میشود گاهی ورم ملتحمه در فصل معینی مثلا بهار عود میکند دلیلش آن است که چشم شخص نسبت به بعضی بوها یا دانه گرده گلها حساس است این بیماری که ملتحمه بهاره نام دارد ممکن است سالها ادامه یابد اما بالاخره پس از طی دوره خود بهبود مییابد. ملتحمه عفونی در نتیجه ورود میکروب به پرده ملتحمه پدید میآید. در این صورت دستهای آلوده ، استفاده از حوله افراد دیگر و انتشار ترشحات اشک افراد مبتلا میتوانند میکروب را به چشم انتقال دهند. شب کوریوقتی مقدار ویتامین A در شدت در بدن کم میشود عارضهای به نام شب کوری پدید میآید در این حال شخص در نور کم قادر به دیدن نیست زیرا ماده ریتینال کافی در سلولهای استوانهای وجود ندارد.کورنگی
آیا می توانید اعداد بالا را بخوانید ؟ کورنگی عارضهای است که جنبه ارثی دارد و در آن شخص یک یا چند رنگ ویژه را نمیبیند علت این است که پروتئین موجود در یک یا هر سه نوع مخروطی به درستی عمل نمیکند.
هرگاه ابیراهی کروی و کما برای یک عدسی اصلاح شود (حالت آپلانتیک) ولی عدسی قادر نباشد که تصویر شیئی که از محور فاصله دارد را بطور واضح نمایان کند، به عبارتی تصویر مبهم نمایان سازد، گفته میشود که عدسی دچار آستیگماتیسم (Astigmatism) شده است. تصاویر مبهم حاصل از آن را تصاویر آستیگماتیکی مینامند. با افزایش فاصله خارج از محور جسم و افزایش دهانه سطح شکستی آستیگماتیسم افزایش مییابد.
دید کلیبسیاری از افراد به همراه نزدیک بینی درجاتی از آستیگماتیسم یا حالت بیضی بودن قرنیه را دارند. آستیگماتیسم وقتی ایجاد میشود که قرنیه شبیه مقطعی از توپ بیسبال است تا توپ بسکتبال. در نتیجه تصاویر بدلیل انکسار نامساوی در قسمتهای مختلف قرنیه کاملا بر روی شبکیه متمرکز نمیشوند و تصاویر چه دور و چه نزدیک تار میشوند. بنابراین افرادی که دچار درجات بالایی از آستیگماتیسم هستند نه تنها همانند افراد نزدیک بین اشیای دور را تار میبینند، بلکه اشیای نزدیک را هم تار میبینند. بنابرین آستیگماتیسم هم به تنهایی و نیز همراه با نزدیک بینی یا دوربینی میتواند دیده شود. آستیگماتیسم از چه چیزی ناشی میشود؟هنگامی که نور از یک نقطه خارج از محور به سطح عدسی برخورد میکند، تولید یک دسته پرتو مماسی 'tt و یک دسته پرتو کمانی 'ss میکند. چون این دو دسته پرتو عمود برهم ، باعث کانونی شدن پرتوها در فواصل مختلف از عدسی میشوند، دو تصویر که به ترتیب با T و S برای صفحات مماسی و کمانی نشان داده شدهاند، تصاویر خطی خواهند بود. بین T و S کانون دایرهای خواهد بود که به نام دایره با کمترین ماتی خوانده میشود. مکان هندسی تصاویر خطی T و S برای نقاط مختلف جسم سطوح سهموی خواهد بود. مقدار آستیگماتیسمجدایی بین دو سطح در امتداد هر پرتو اصلی از یک جسم نقطهای معیاری از مقدار آسیگماتیسم را برای این جسم بدست میدهد که با مربع فاصله از محور نوری متناسب میباشد. اندازه گیری آستیگماتیسم بر اساس دیوپتر است. آستیگماتیسم بصورت زیر طبقه بندی میشود:
انواع آسیگماتیسمآستیگماتیسم انواع مختلفی دارد و میتواند به تنهایی، همراه با نزدیک بینی یا دوربینی وجود داشته باشد. آستیگماتیسم مثبتهرگاه سطح تصویر خطی T ناشی از پرتو مماسی در سمت چپ تصویر خطی S ناشی از پرتو عمودی باشد، آستیگماتیسم را مثبت مینامند. آستیگماتیسم منفیهرگاه تصویر خطی T ناشی از پرتو مماسی در سمت راست سطح تصویر خطی ناشی از پرتو عمودی بیافتد، آستیگماتیسم را منفی مینامند. چگونه میتوان دستگاهی ساخت که فاقد آستیگماتیسم باشد؟آستیگماتیسم با فاصله کانونی متناسب است و با تغییر شکل بهبود بسیار اندکی مییابد. با آنکه یک عدسی دوتایی مماس مرکب از یک عدسی مثبت و یک عدسی منفی دارای آستیگماتیسم چشم گیری است، ورود یک قطعه دیگر متشکل از یک بند یا یک عدسی میتواند آن را بسیار کاهش دهد. با فاصله گذاری مناسب مابین هر یک از عدسیهای هر سیستم اپتیکی و یا با مکانیابی مناسب برای روزنه (دیافراگم) اگر بکار آید، میتوان انحنای سطوح تصویری آستیگماتیک را بطور محسوسی تغییر داد. بعد از اصلاح آستیگماتیسم دو سطح سهموی T و S روی هم میافتند که به این سطح پتزوال گفته میشود. رفع آستیگماتیسم در چشمدر برخی از سیستمهای اپتیکی به انضمام چشم ، حتی پرتوهای نزدیک به محور هم دچار آستیگماتیسم میشوند، زیرا سطح عدسی کروی نیست و بنابراین دارای قدرتهای مختلف در جهات مختلف است، وضعیت به گونهای است که یک عدسی استوانهای در تماس با یک عدسی کروی ساخته شده باشد. در مورد سیستمهای روئیتی یک متخصص چشم پزشکی آستیگماتیسم چشم را بوسیله عینکهایی که قدرت اضافی عدسی استوانهای را با کاهش توان عدسی در آن جهت جبران میکنند، اصلاح میکند. در سایر موارد آستیگماتیسم میتواند سودمند باشد و عمدا در سیستم طراحی میشوند تا نشانهای برای یک موضع آشکارساز نسبت به کانون تولید کند. سیستمهایی که در برگیرنده قدرتهای استوانهای هستند، سیستمهای آن آمورفیک (نابیریخت) نامیده میشوند. افراد اصلاح شده به علت بزرگنمایی یا کوچکنمایی محوری ایجاد شده اشیاء واقع در میدان بینایی را کشیدهتر خواهند دید.
نزدیک بینی چشم
نزدیک بینی یکی از معایب چشم است که فرد مبتلا به آن قادر به تشخیص اشیا دور نخواهد بود.
دید کلینزدیک بینی یکی از عیوب انکساری چشم است که بیشترین شیوع آن در آسیا میباشد، یعنی آسیاییها بیشتر از دیگر کشورها در معرض ابتلا به نزدیک بینی هستند و خانمها بیشتر از آقایان دچار نزدیک بینی میشوند. بیش از 25% افراد جهان دچار درجاتی از نزدیک بینی هستند (تقریبا 15 میلیون ایرانی). میوپی واژه پزشکی برای نزدیک بینی است. اگر قرنیه نسبت به اندازه چشم انحنای بیشتری داشته باشد یا اندازه چشم نسبت به انحنای قرنیه بیشتر از حد معمول باشد نزدیک بینی ایجاد میگردد.
در نتیجه نور وارده به چشم بصورت دقیق بر روی شبکیه متمرکز نمیشود و وضوح تصاویر کاهش مییابد. واژه نزدیک بینی بدین معناست که شما میتوانید اشیای نزدیک را واضحتر از اشیای دور ببینید. البته اشیای نزدیک در فاصله متناسب با نمره چشم واضح دیده میشود. برای جلوگیری از نزدیک بینی ، دانشمندان تحقیقات زیادی را انجام دادهاند، اما هنوز یک روش کاملا قطعی برای پیشگیری ارائه نگردیده و گفته میشود که عامل وراثت همچنان علت اصلی است. نزدیک بینی با افزایش سن تا حدود 20 سالگی همچنان رو به افزایش است. علت افزایش نزدیک بینی معمولا رشد جسمی فرد میباشد، تا کنون ثابت نشده است که مطالعه در سنین کودکی ، مطالعه طولانی ، مطالعه در شب ، تماشای تلویزیون از نزدیک و یا استفاده از عینک نامناسب باعث ایجاد نزدیک بینی گردد. بدین ترتیب که با افزایش رشد ، چشم فرد نیز بزرگ شده و با افزایش طول قدامی خلفی آن ، نزدیک بینی افزایش مییابد، البته این تنها دلیل نیست و دلایل متعددی وجود دارد.
دلایل نزدیک بینی
انواع نزدیک بینینزدیک بینی انحناییناشی از غیر طبیعی بودن وراثتی بودن قرنیه و یا عدسی چشم میباشد، نزدیک بینی کاذب که عامل آن اسپاسم عضله مژگانی است که با تطابق بیش از حد همراه است (نزدیک بینی مصنوعی یا به سبب مطالعه ، استرس ، ضربه ، درمانهایی از قبیل استفاده از قطرههای چشم منقبض کننده مردمک ضد آب سیاه و سولفامیدها).نزدیک بینی ضریبیدر موارد کاتاراکت تازه شروع شده مشاهده میشود و درآن کدر شدن لایهای ، با افزایش ضریب شکست در هسته عدسی چشم همراه است.نزدیک بینی موقعیتیناشی از نوعی جابجای چشم به سمت قرنیه میباشد.علائم نزدیک بینی
پیشگیری از بروز نزدیک بینی
تصحیح عیب انکساری
نزدیک بینی شدیدتصحیح کامل بندرت برای شخص قابل تحمل است، به همین دلیل اکثر متخصصان کمتر از حد را توصیه میکنند.ضخامت بارز لبهمیتوان این شکل را با بکار گیری حلقههای کم قطر و انتخاب اشکالی معمولی و گوشههای گرد کم کرد. در صورتی که نتوان ضخامت لبه را کم کرد، آنرا به حلقههای ضخیم و تیره رنگ که به طرف داخل ادامه دارند تصویر مخفی میسازند و یا اینکه از تکنیکهای ویژه بیزته کردن اتوماتیک استفاده میشود.وزن بیش از اندازهبرای مقابله با آن میتوان از عدسیهایی از جنس پلاستیک و یا قابهای کوچک استفاده نمود.عیوب ظاهرییک دلیل آن بازتابهایی به شکل دوایر هم مرکز است که در لبه خارجی عدسی بیشتر مشهود است و به آنها حلقههای نزدیک بینی میگویند. دلیل دیگر قطع شدن پروفیل صورت در پشت عینک است که به دلیل اثر کوچک کنندگی عدسی منفی است.چند راه حل فنی برای رفع موارد بالا
درمان نزدیک بینی
دوربینی چشم
![]()
دید کلیشایعترین نوع عیب انکساری دوربینی است، فرد مبتلا به این عیب در دیدن اشیاء دور مشکلی ندارد، بلکه اشیا نزدیک را بطور واضح نمیبیند. لازم به یادآروی است که تمام انسانها بایستی دوربین به دنیا بیایند تا به تدریج در حین مراحل رشد و افزایش طول قدامی خلفی چشم این مقدار دوربینی از بین برود. این مقدار حدود 2 تا 3 دیوپتر است. با افزایش رشد و بزرگ شدن کره چشم مقدار دوربینی از بین رفته و چشم به حالت طبیعی باز میگردد، اما اگر بچهای بدون دوربینی متولد شود در طی مراحل رشد چشم وی نزدیک بین خواهد شد.
انواع دوربینی و علت آندوربینی سادهمعمولا به علت کاهش قدرت دیوپتر یک چشم و یا بعلت کاهش طول قدامی خلفی چشم و یا کاهش ضریب شکست اجزا اپتیکی چشم ایجاد میگردد.
دوربینی پاتولوژیکمعمولا به صورت مادرزادی در شکل یک عارضه ظاهر میگردد، مثلا فقدان عدسی در چشم (آفاکیا) جابجایی عدسی ، تغییرات شکل و انحنای سطح انکساری.
دوربینی Fanctionalاین نوع دوربینی به علت فلج عضلات مژگانی و فقدان نیروی تطابق در چشم ایجاد میشود. به علت اینکه در دوربینی پرتوهای نور موازی در پشت شبکیه چشم کانونی میگردند. لذا به کمک عمل تطابق میتوان مقداری از دوربینی را جبران کرد، این مقدار دوربینی را اصطلاحا دوربینی ارادی میگویند. مقداری از دوربینی که با کمک تطابق برطرف نمیگردد، اصطلاحا دوربینی مطلق نامیده میشود.
اگر مقدار تطابق بیمار برای از بین بردن دوربینی ارادی را در نظر نگیریم مقدار دوربینی موجود را دوربینی آشکار مینامند. با بکار بردن قطرههای فلج کننده عضلات مژگانی مقدار دوربینی بیشتری حاصل می گردد (به اندازه 1 دیوپتر) که آنرا دوربینی منفی گویند. در حالیکه در افراد طبیعی و نزدیک بین برای مشاهده فواصل دور نیازی به تطابق نمیباشد، افراد دوربین بطور دائم دارای تلاش تطابقی هستند که در نمرههای کم موفق به از بین بردن دوربینی خود میگردند و در نمرههای زیاد به علت عدم توانایی تطابق در از بین بردن دوربینی ، علائم دوربینی بوجود میآید. با افزایش سن تلاش تطابقی کاهش مییابد و نهایتا بین دوربینی آشکار و دوربینی مطلق اختلافی مشاهده نمیشود. علائم دوربینی
درمان دوربینی
تنبلی چشم
تنبلی چشم یا آمبلوپی (Amblyopia) که در حدود 3% از افراد دیده می شود زمانی رخ میدهد که چشم در دوره کودکی دید طبیعی پیدا نکند. این اختلال که معمولا در یک چشم دیده می شود بدلیل اختلال دید چشم تنبل بر اثر عوامل مختلف نظیر عیوب انکساری (دوربینی ، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم) ، انحراف چشم (لوچی یا استرابیسم) ، و یا عدم شفافیت مسیر بینایی ناشی از عواملی نظیر آب مروارید ، کدورت قرنیه ، و یا افتادگی پلک رخ میدهد. عدم وضوح تصویر در چشم بیمار و بهتر بودن تصویر ایجاد شده در چشم سالم سبب میشود تا مغز بین دو چشم، چشم سالم را برای دیدن انتخاب کند و در واقع مسیر ارسال تصویر از چشم بیمار به مغز را مسدود و یا اصطلاحاً دید چشم بیمار را "خاموش" کند.
![]() دید کلیچشمان برخی کودکان ، با آنکه سالم به نظر میرسند اما از سلامتی و دید کافی برخوردار نیستند. رشد و تکامل مرکز بینایی در مغز از دوران جنینی تا حدود ده سالگی ادامه دارد، اما حداکثر سرعت رشد آن تا سه سالگی است. نتیجه تکامل دستگاه بینایی ، در این دوران ، دید واضح و کامل است. در این مدت ، بخصوص در سه سال اول زندگی ، هر عاملی که باعث اشکال دید ، در یک یا هر دو چشم کودک شود، رشد و تکامل دستگاه بینایی را متوقف میسازد و در نتیجه باعث کاهش میزان بینایی طفل میشود. معنی این سخن آن است که امکان دارد چشمی را که از نظر ظاهر کاملا طبیعی است از بینایی کامل و طبیعی برخوردار نباشد.
در صورتی که اشکال دید کودک ، قبل از پنج سالگی درمان شود، حتی اگر چشم در این مدت تنبل شده باشد با درمان ، بینایی کامل بدست میآید. پس از پنج سالگی ، هر چه درمان چشم تنبل بیشتر به عقب بیافتد، احتمال بدست آوردن بینایی کامل کمتر میشود. بطوری که پس از هفت تا ده سالگی ، درمان هیچ تاثیری در بینایی نخواهد داشت. شرح بیماریآمبلیوپی نوعی کاهش بینایی است که در آن نمیتوان در چشم و یا در راههای عصبی بینایی هیچگونه عیب ارگانیک (ساختمانی) واضحی برای آن یافت ودر واقع از مواردی است که نه مریض چیزی میبیند و نه دکتر در چشم مریض چیزی میبیند از نقطه نظر بالینی زمانی تشخیص آمبلیوپی مسجل میگردد که حتی با بهترین تصحیح انکساری نیز نتوان ، دید بیمار را افزایش داد و در روی تابلوی اسنلن حداقل دو ردیف اختلاف دید وجود داشته باشد. در اینجا میتوانیم بگوییم چشمی که دید کمتری دارد دچار آمبلیوپی است با شرط اینکه در ته چشم نیز نتوان هیچگونه ضایعه ارگانیکی که مسئول کاهش بینایی باشد، یافت نمود.
![]() علائم تنبلی چشماین اختلال معمولاً در سنین زیر 6 سال ایجاد شده و اغلب توسط والدین ، معلمان و یا پزشک کشف میشود. در سنینی که کودک قادر به بیان مشکلات خود میباشد ممکن است از ضعف بینایی ، خستگی چشم و یا سردرد شکایت داشته باشد. اما در اغلب موارد کودک شکایتی ندارد و ممکن است علایم بیماریهای مسبب تنبلی چشم نظیر انحراف چشم و کدورتهای مسیر بینایی مثل آب مروارید و کدورت قرنیه منجر به تشخیص شوند. ولی زمانی که تنبلی چشم ناشی از عیوب انکساری باشد تشخیص آن مشکل است زیرا کودکان به راحتی توسط چشم دیگر میبینند و کمبود دید در چشم بیمار را جبران میکنند. به همین دلیل والدین و معلمان باید به وضعیت دید کودکان توجه ویژهای داشته باشند.
عوامل ایجاد کننده تنبلی چشم
پیشگیریتنبلی چشم نوعی اختلال بینایی است که اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود، فرد را از یک چشم بسیار کم بینا یا نابینا میکند و با تشخیص به موقع ، به راحتی و کاملا قابل درمان است. اما تنها راه پیشگیری از تنبلی چشم تشخیص بموقع عوامل ایجاد کننده آن است و چون بسیاری از این عوامل برای خانوادهها ناشناخته است، چشم همه کودکان باید حداقل سه بار قبل از دبستان در زمانهای مختلف معاینه شود. همچنین اگر کودکی انحراف چشم دارد، والدین باید به محض تشخیص ، او را نزد متخصص برده و تحت درمان قرار دهند.درماندرمان تنبلی چشم معمولاً بصورت بستن چشم سالم و وادار کردن مغز به دیدن با چشم تنبل است. این درمان ممکن است هفتهها و یا حتی ماهها طول بکشد که البته چشم سالم باید به تناوب باز شود. در مواردی که تنبلی ناشی از عیوب انکساری است تجویز عینک یا لنز سبب وضوح تصویر در چشم معیوب و درمان تنبلی خواهد شد. مواردی نیز که تنبلی ناشی از انحراف چشم است با جراحی و اصلاح انحراف قابل درمان است. نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که مسیرهای بینایی تا سنین 8 تا 10 سالگی تکامل مییابند و درمان تنبلی چشم بعد از این سنین امکان پذیر نیست. بنابراین در صورتیکه چشم تنبل در سنین پایین درمان نشود بعد از سن 10 سالگی در اکثر موارد هیچ درمانی نخواهد داشت و ممکن است منجر به از دست رفتن شدید دید در یک چشم شود.
پنج شنبه 17 فروردين 1391برچسب:, :: 14:9 :: نويسنده : امیر محمد فلاح
![]() ![]() |